پسته کله قوچی 26/28 انس

پسته کله قوچی

پسته کله قوچی از ارقام معروف و تجاری کشور می‌باشد. برای اولین بار توسط فردی به نام حاج علی شریفی در روستای دهنو از توابع رفسنجان شناسایی و انتخاب گردید.

پسته کله قوچی را باید درشت‌ترین پسته ایران دانست. این رقم به همراه پسته اکبری به علت درشت بوده و طعم خوش همراه مورد استقبال زیاد قرار گرفته. پسته کله قوچی در گروه پسته‌های گرد و کروی قرار است و شبیه پسته فندقی است با این تفاوت میزان خندانی آن بیشتر و البته درشت‌تر است.

به طور کلی پسته‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند

دسته پسته‌های گرد و کروی:

شکل هندسی پسته و مغز آن‌ها کرد می‌باشد به طوری که طول پسته با عرض پسته تفاوت چندانی ندارد و مغز آن‌ها شبیه فندق گرد می‌باشد. بعضاً به این دسته، دسته فندقی هم گفته می‌شود. از مهم‌ترین ارقام این دسته می‌توان به رقم فندقی و رقم کله قوچی اشاره کرد.

دسته پسته‌های کشیده:

شکل هندسی پسته‌های این دسته کشیده است به طوری که طول پسته از عرض آن به مراتب بیشتر است مغز این دسته هم کشیده و شبیه مستطیل است از مهم‌ترین ارقام این دسته می‌توان به پسته اکبری، پسته احمد آقایی و بادامی زرندی اشاره کرد.

میزان تولید پسته کله قوچی در ایران بعد از رقم فندقی در رتبه دوم قرار دارد. پسته کله قوچی به علت درشت بودن از انس پایینی برخوردار است یعنی تعداد پسته در واحد یک کیلو پایین است وجه تفاوت این رقم با رقم فندقی علاوه بر درشت بودن میزان خندانی آن است.

جهت شناسایی این رقم می‌توان از شکل ظاهری پسته بهره برد به طوری که در دو لبه استخوانی این رقم فرورفتگی و چین‌خوردگی وجود دارد که آن را از ارقام دیگر متمایز کرده است.

بیش‌ترین تولید پسته کله قوچی در استان کرمان و البته مرغوب‌ترین آن در فوق رفسنجان قرار دارد. بعضاً این رقم را به نام پسته شریفی هم می‌شناسند. مهم‌ترین عامل توسعه و کشت این رقم علاوه بر درشتی این پسته، توجیه اقتصادی کشت آن است به طوری که در زمره گران‌ترین و باارزش‌ترین ارقام پسته ایران قرار دارد و در مناطق پسته کاری که سرمای سابقه سرمایی بهاره ندارند توجیه اقتصادی دارد.

خصوصیات درخت پسته کله قوچی
مهم‌ترین خصوصیت این رقم حساسیت آن به سرمای بهاره است، از آنجایی که گل‌دهی این رقم زود هنگام است (اوایل فروردین) لذا سرمای بهاره می‌تواند خسارت‌های به محصول این رقم وارد کند. لازم به ذکر است که میزان نیاز سرمای این رقم 600 ساعت می‌باشد و این به معنای آن است که این رقم 600 ساعت سرمایی زیر 7 درجه را باید در طول زمستان تجربه کند.

از دیگر خصوصیات این رقم حساسیت در مقابل کم آبی و کمبود مواد غذایی است.

قدرت رشد این رقم متوسط و برگ‌های این رقم به صورت مرکب و 5 برگچه می‌باشند و برگ‌های انتهایی بزرگ‌تر هستند. زمان برداشت پسته کله قوچی معمولاً دهه دوم شهریور است لذا این رقم را می‌توان در زمره ارقام متوسط رس دانست و شاخه‌های درخت این رقم کوتاه و ضخیم است. شدت سال آوری این رقم متوسط می‌باشد.

خصوصیات میوه کله قوچی
از مهم‌ترین خصوصیات میوه کله قوچی درشتی و خوش‌طعم بودن آن است. مغز این رقم گرد و به رنگ سرخ خاکستری و رنگ پوست استخوانی به رنگ سفید با تیرگی متوسط است. میزان پروتئین مغز این رقم 2.2 درصد و میزان چربی آن 4.49 درصد است و وزن میوه خشک شده 1.17 گرم و طول متوسط میوه کله قوچی 13.2 و عرض آن 12.8 میلی‌متر است. درصد خندانی این رقم زیاد و میزان شکاف پوسته استخوانی از دو طرف پستی و شکمی با هم برابر است.

بیشترین معروفیت این نوع پسته به دلیل درشتی میوه آن می‌باشد. پسته کله قوچی از ارقام متوسط رشد می‌باشد و سطح برگ کم آن موجب شده است در بسیاری از مناطق تنه پسته و میوه‌ها از تابش شدید آفتاب آسیب ببیند در سالهای اولیه‌ی بعد از پیوند غالبیت انتهایی در آن شدید است، در نتیجه رشد رویش شاخه‌ی سال جاری زیاد می‌باشد. در صد بیشتری از برگ‌ها در این رقم پنج برگچه‌ای می‌باشد.

ایجاد هرس فرم در آن مانند رقم فندقی دشوار است. نیاز سرمایی این نوع پسته حدود 600 ساعت می‌باشد.

گلدهی و میوه دهی پسته کله قوچی

پسته کله قوچی اگرچه جزء ارقام زود گل است اما از ارقام زودرس نیست؛ و در ردیف ارقام دیررس قرار می‌گیرد. گلدهی به‌طور متوسط از 7 فروردین آغاز و در 12 فروردین پایان می‌یابد.

یکی از دلایل اصلی توسعه‌ی این نوع پسته در ایران درشتی میوه‌ی آن است. چنان‌که وزن آن از سایر تجاری و شناخته‌شده بیشتر است
اگر شرایط مناسبی برای گرده‌افشانی و تشکیل میوه وجود داشته باشد، درختان از باردهی مناسبی برخوردار می‌باشند. به طوری کلی هراندازه پسته ریزتر باشد، احتمال افزایش دانه در خوشه بیشتر است و در این رقم به علت درشتی پسته‌ها به طور متوسط در هر خوشه تعداد 18 دانه وجود دارد؛ و وزن یک‌دانه پسته‌ی تر حدود 3.9 گرم و وزن یک‌دانه‌ی خشک حدود 1.45 گرم است و مغز نیز 56 در صد وزن خشک را تشکیل می‌دهد.

ویژگی‌های پسته کله قوچی

این رقم پسته به آفت حساس است چنان‌ که با جمعیت کمی از این آفت برگ‌ها ریزش می‌کنند. اتصال میوه به خوشه شدید است و در اثر وزش بادها شدید ریزش نمی‌کند و نیز رشد آن در خاک‌های نامناسب بسیار محدود است.